درد دندان یکی از مشکلات شایعی است که ممکن است به طور متناوب برای کودکان رخ دهد و باعث بی قراری و ناراحتی آنان شود. برای والدین، تجربه دیدن درد دندان فرزندانشان بسیار ناراحت‌کننده است و طبیعی است که هر کدام از آنها بخواهند تا به سرعت راهکاری برای تسکین درد و رفع آن پیدا کنند. بهترین روش برای درمان دندان درد کودکان، مراجعه به دندانپزشک کودک است. در صورت عدم دسترسی سریع به دندانپزشک، والدین ممکن با سوالاتی چون ” درمان سریع دندان درد در کودکان چیست؟یا ” برای دندان درد کودک چه کار کنیم؟” روبه رو شوند.
به همین دلیل در این مطلب قصد داریم با راهنمایی دکتر آلاله طلوعی، یکی از بهترین متخصصان دندانپزشک کودک در تهران، به بررسی روش‌های مختلف درمان سریع دندان درد کودکان بپردازیم. پس تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
توجه: با توجه به شرایط متفاوت کودکان برای مصرف هر گونه دارویی باید حتما زیر نظر مستقیم پزشک و توسط تجویز ایشان درمان یا درمان دارو انجام شود.
مراحل رشد دندان و چگونگی ایجاد درد
قبل از پرداختن به روش های فوری درمان دندان درد کودکان، بهتر است با مراحل رشد دندان و عواملی که باعث ایجاد دندان درد می شوند آشنا شویم.
درد دندان در کودکان از 6 ماهگی تا 2 سالگی
اکثر نوزادان اولین دندان خود را در 6 ماهگی در می آورند. روند رشد دندان از 6 ماهگی تا 2 سالگی ممکن است برای برخی از نوزادان با سطح بالایی از ناراحتی، ترشح بیش از حد آب دهان، درد، لثه‌های متورم و تحریک پذیری همراه باشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است اصلاً هیچ نشانه‌ای از این فرآیند را نداشته باشند.
علائم معمول درد دندان در نوزادان و کودکان نوپا شامل موارد زیر می شود:
- نشانه‌های ناراحتی مانند سر و صدا و گریه
- مالش مکرر دندان‌ها، لثه‌ها و یا فک
- امتناع از خوردن و جویدن غذا
- بی قراری و مشکل در خوابیدن
بسیاری از نوزادان و کودکان نوپا این علائم را در هنگام در آوردن دندان‌ها تجربه می‌کنند. اما اگر به نظر می‌رسد که کودک شما به طور مداوم ناراحت است و هیچ یک از روش‌های معمول تسکین درد دندان در آوردن به او کمک نمی‌کند، بهتر است با یک دندانپزشک کودکان مشورت کنید.
دندان دردهای عمومی در کودکان (2 تا 12 سالگی)
معمولا، درد دندان در کودکان ناشی از آسیب دیدگی یا نفوذ مواد غذایی به داخل دندان است. دندان از سه لایه تشکیل شده است: مینا (لایه سخت بیرونی دندان)، عاج (لایه متوسط دندان) و پالپ (مرکز دندان که شامل اعصاب و رگ‌های خونی است).
وجود لوله‌های ریز در عاج باعث می‌شود که مینا به پالپ متصل شود. اگر مینا از بین برود و عاج آشکار شود، مواد غذایی گرم، سرد، شیرین و یا اسیدی می‌توانند اعصاب داخل پالپ را تحریک کنند و درد و یا حساسیت دندان ایجاد کنند. اگر پالپ دندان آسیب ببیند و عصب‌های آن تحت تأثیر قرار بگیرند، کودک ممکن است درد شدید و مداومی را تجربه کند.
انواع درد دندان در کودکان و علت آن
انواع مختلف صدمات و عفونت های دندانی منجر به انواع مختلف دندان درد می شود. در ادامه برخی از رایج ترین انواع دندان درد را که در دندانپزشکی کودکان مشاهده می شود، و همچنین چند علت احتمالی برای هر نوع درد را شرح خواهیم داد. به خاطر داشته باشید که تعیین علت واقعی دندان درد کودک می تواند سخت تر از آن چیزی باشد که به نظر می رسد و معمولاً مراجعه به متخصص دندانپزشک کودکان ضروری است.
درد مداوم و ضربان دار دندان در کودکان
درد مداوم و با ضربان در دندان‌های کودکان معمولاً ناشی از التهاب پالپ یا آبسه ( آبسه دندان تجمع چرک در دندان در پاسخ به عفونت باکتریایی است.) ، که می‌تواند به دلیل حفره‌های عمیق، بیماری‌های لثه و ضربه به دندان رخ دهد. درمان سریع این عارضه مهم است تا درد را تسکین داده و از گسترش عفونت جلوگیری شود.
درد مداوم و مبهم در دندان یا فک کودک
شایع ترین دلایلی که برای این نوع درد در کودکان مشاهده می می شود عبارتند از عفونت پالپ دندان، بیماری لثه و دندان عقل نهفته (یعنی دندان عقل که فضای کافی برای رویش یا رشد طبیعی ندارد).
دندان درد کودک بعد از خوردن غذاهای گرم، سرد، شیرین ویا اسیدی
هنگامی که کودکان این نوع دندان درد را تجربه می کنند، اغلب در نتیجه حفره ها یا ضربه به دندان است. هم پوسیدگی دندان و هم صدمات و ضربه می توانند به مینای دندان کودک شما آسیب برسانند و عاج را در معرض دید قرار دهند. دندان دردهای ناشی از بیرون آمدن عاج اغلب با یک پر کردن ساده یا روکش دندان قابل درمان است .
دندان درد شدید و کوبنده هنگام جویدن غذا در کودکان
این نوع درد اغلب در نتیجه ترک خوردگی دندان است. هنگامی که دندان کودک ترک می خورد، فشار ناشی از گاز گرفتن می تواند باعث باز شدن ترک شود. جالب اینجاست که درد ناشی از ترک خوردگی دندان می‌تواند متناقض باشد – کودک ممکن است فقط زمانی احساس درد کند که به روشی خاص غذا را میجود – و گاهی اوقات حتی تشخیص اینکه کدام دندان درد می‌کند برای کودک دشوار است.
درمان ترک خوردگی دندان کودک به نوع، محل و اندازه ترک و میزان آسیبی که ترک به پالپ دندان وارد کرده است بستگی دارد. در برخی موارد، یک پر کردن ساده دندان ممکن است کافی باشد. سایر موارد ممکن است نیاز به پالپ درمانی کودکان یا حتی کشیدن دندان ترک خورده داشته باشد.
درمان فوری دندان درد کودکان در خانه
در اولین نشانه دندان درد در بچه ها، ابتدا دهان او را بررسی کنید. مسواک و نخ دندان بکشید تا تکه های غذای گیر کرده لابه لای دندان ها از دهان خارج شود. در مرحله بعد تا زمان مراجعه به دنداپزشک کودک می توانید از روش های خانگی زیر برای کاهش دندان درد کودک استفاده کنید:
شستشوی دهان با آب نمک گرم
یکی از مراحل مهم در کاهش دندان درد کودکان 7 سال به بالا، کاهش تورم دهان است. آکادمی دندانپزشکی اطفال آمریکا (AAPD) توصیه می‌کند که اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ است که بتواند غرغره کند، می‌توانید از محلول آب نمک گرم برای کاهش التهاب استفاده کنید. برای آماده‌سازی این محلول، یک قاشق چایخوری نمک را در یک فنجان کوچک آب گرم حل کنید و از کودک خود بخواهید که این محلول را در دهانش بچرخاند.
کمپرس سرد
یک کیسه یخ یا کمپرس سرد را روی ناحیه دردناک نزدیک گونه بیرونی کودک قرار دهید. این کار با تنگ شدن عروق خونی و کاهش تورم و التهاب به تسکین درد کمک می‌کند. کمپرس را به مدت 20 دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید و هر چند ساعت یک بار تکرار کنید.
خمیر سیر
هیچ کس از بوی سیر خوشش نمی آید اما اگر سیر به عنوان مسکن دندان درد کودک عمل کند، چرا که نه؟ سیر که به دلیل خواص ضد باکتریایی خود از جمله از بین بردن باکتری های مضری که باعث ایجاد پلاک دندانی می شوند می تواند عنوان یک مسکن عمل می کند. یک یا دو سیر را له کنید تا خمیر درست شود و آن را با یک گوش پاک کن روی ناحیه آسیب دیده بمالید. همچنین افزودن مقداری نمک به خمیر سیر به کاهش تحریک ناشی از عفونت کمک می کند.
روغن میخک
روغن میخک یکی از روش‌های طبیعی و موثر برای کاهش سریع درد دندان در بچه هاست. این روغن دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است که می‌تواند به تسکین درد و التهاب دندان کودکان کمک کند. برای استفاده، چند قطره از روغن میخک را روی پنبه‌ی نرمی قرار داده و به دقت بر روی ناحیه دردناک در دهان کودک خود بمالید.
هشدار: برای استفاده از میخک برای کودکان، بهتر است با احتیاط عمل کنید و هرگز از میخک کامل و آسیب شده برای کودکان استفاده نکنید. همچنین مواظب باشید که کودک روغن میخک را قورت ندهد چرا که خوردن میخک می تواند عوارض جانبی مانند تشنج، آسیب کبدی و عدم تعادل الکترولیت را در بدن کودکان ایجاد کند.
چای کیسه ای نعناع
نعناع به عنوان یکی از بهترین مسکن‌ها برای کودکان شناخته می‌شود. می‌توانید از چای کیسه‌ای حاوی نعناع برای کاهش درد و آرامش لثه‌های حساس استفاده کنید. کافیست کیسه‌های چای تازه استفاده شده حاوی نعناع را برای چند دقیقه در فریزر قرار دهید، سپس آنها را بین گونه و لثه کودک خود قرار دهید تا درد دندان کاهش یابد.
داروهای بدون نسخه
داروهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن که بدون نیاز به نسخه پزشکی در داروخانه‌ها به دسترس هستند، می‌توانند به‌عنوان مسکن‌های موثر برای درد دندان کودکان مورد استفاده قرار بگیرند. همچنین، ژل‌ها و کرم‌های حاوی لیدوکائین نیز به‌عنوان محصولات موضعی برای تسکین درد دندان بسیار مؤثر هستند. قبل از استفاده از هرگونه دارو برای دندان درد کودک، بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت کنید، به‌ویژه اگر کودک شما زیر دو سال دارد یا مشکلات سلامتی دیگری دارد.
پراکسید هیدروژن رقیق شده
پراکسید هیدروژن رقیق شده یک روش طبیعی و مؤثر برای بهبود وضعیت دهان و کاهش درد دندان است. برای استفاده، مقداری پراکسید هیدروژن را با آب مخلوط کرده و آن را در دهان خود بچرخانید. این فرآیند می‌تواند باعث تخلیه باکتری‌ها و رفع التهابات شود، که در نتیجه به تسکین درد دندان کودک کمک می‌کند.
دهانشویه آویشن
برای کم کردن درد دندان کودکان، از خواص آنتی‌باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی آویشن بهره ببرید. چند قطره از اسانس آویشن را به یک پنبه بریزید و آن را بر روی منطقه دردناک بگذارید. همچنین می‌توانید یک فنجان آب را بجوشانید و برگ‌های آویشن را به آن اضافه کنید تا کمی دم بکشد. سپس آب را خنک کنید و به کودکتان بدهید تا از آن به عنوان دهانشویه استفاده کند.
زردچوبه
استفاده از زردچوبه به عنوان یک روش طبیعی و موثر برای درمان سریع درد دندان در کودکان شناخته شده است. زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است که می‌تواند به تسکین درد و التهاب دندان کودکان کمک کند. برای استفاده، مقدار کمی از زردچوبه را با یک قاشق چایخوری آب مخلوط کرده و به دقت بر روی ناحیه دردناک در دهان کودک خود بمالید. همچنین می‌توانید آن را با یک قطره از روغن نارگیل مخلوط کنید تا اثر آن بهبود یابد.
ژل آلوئه
استفاده از ژل آلوئه برای درمان فوری درد دندان در کودکان یک روش طبیعی و موثر است. ژل آلوئه دارای خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و آرامش بخش است که می‌تواند به تسکین درد و التهاب دندان کودکان کمک کند. برای استفاده، یک لایه نازک از ژل آلوئه را روی یک پنبه قرار دهید و به دقت بر روی ناحیه دردناک در دهان کودک خود بمالید. اطمینان حاصل کنید که ژل آلوئه که استفاده می‌کنید خالی از هر گونه افزودنی مضر است و در صورت نیاز از یک پزشک داروخانه کمک بگیرید.
قطره و شربت برای دندان درد کودکان
استفاده از شربت یا قطره برای درد دندان بچه ها می‌تواند یک راه فوری و موثر باشد. برخی از قطره‌ها و شربت‌ها دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی هستند که می‌توانند به تسکین درد و التهاب دندان کودکان کمک کنند. قبل از استفاده از هر نوع قطره یا شربت، حتماً از یک دندانپزشک کودک مشورت بگیرید و اطمینان حاصل کنید که محصول مورد استفاده برای سن کودک مناسب و ایمن است. همچنین، مقدار و نحوه مصرف قطره یا شربت نیز باید به دقت و با رعایت دستورالعمل تولید کننده انجام شود.
برای درمان دندان درد کودک چه موقع به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
وقتی کودک شما دچار درد دندان می‌شود، بهتر است در موارد زیر به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید:
- اگر کودک شما دچار درد شدید و مداومی شده که با روش‌های درمان خانگی کنترل نمی‌شود، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
- هر گونه تورم، قرمزی یا التهاب در ناحیه دندان کودکتان نشانه‌ای از مشکل جدی است که نیازمند ارزیابی حرفه‌ای دندانپزشکی است.
- اگر تغییراتی در رنگ یا شکل دندان کودکتان مشاهده می‌کنید، حتما به یک دندانپزشک مراجعه نمایید چرا که این می تواند نشانه ای از وجود مشکلات در دهان و دندان باشد.
بهترین اقدام برای درمان سه سوته دندان درد کودکان، مراجعه به متخصص دندانپزشک کودک است، زیرا او می‌تواند مشکل دندانی کودک شما را بهتر ارزیابی کرده و درمان مناسب را ارائه دهد.
مشخصات تماس دکتر آلاله طلوعی دندانپزشک کودک در تهران
- موبایل: 02126355429
- تلفن: 09101372820
- آدرس: تهران، زعفرانیه، خیابان مقدس اردبیلی، خیابان پسیان جنوبی، پلاک14، برج الماس، واحد 14
- اینستاگرام مباحث اموزشی مربوط به دندان کودکان: dr.alaleh.tolouei
سایر خدمات دندانپزشکی در برج الماس زعفرانیه تهران
- دندانپزشکی دیجیتال بزرگسالان: دکتر احسان بیرنگ
- خدمات دندانپزشکی بزرگسالان: طلوع دنت
